วิธีพัฒนา EF เรามาทำความรู้จักกันก่อนว่า EF คืออะไร
EF ย่อมาจาก Executive Functions คือ กระบวนการทางความคิดในส่วน “สมองส่วนหน้า” ที่เกี่ยวข้องกับความคิด ความรู้สึก การกระทำ เป็นความสามารถของสมองที่ใช้บริหารจัดการชีวิตในเรื่องต่าง ๆ โดยในช่วงวัย 3-6 ปีของเด็ก จะเป็นช่วงที่ดีในการพัฒนาทักษะ EF ให้กับเด็ก เพราะในช่วงนี้สมองจะมีการพัฒนาทักษะ EF ได้ดีที่สุด และหากพ้นจากช่วงเวลานี้ไป แม้ทักษะ EF จะยังมีการพัฒนาต่อได้ แต่ก็จะไม่ได้ดีเท่ากับช่วงในปฐมวัย
ซึ่งทักษะ EF นั้น จะช่วยกำกับพฤติกรรมและอารมณ์ ช่วยปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์ที่เปลี่ยนไป ช่วยให้สามารถตัดสินใจ แก้ปัญหา วางแผน และจัดการงานต่าง ๆ ให้สำเร็จลุล่วงได้ดี
16 วิธีพัฒนา EF
ในการที่จะพัฒนา ทักษะ EF ให้กับลูกนั้น คุณพ่อคุณแม่เองก็มีบทบาทสำคัญเป็นอย่างมาก เรามาดู 16 วิธีพัฒนา EF ช่วยลูกฉลาด เพิ่มทักษะสมอง เพื่อชีวิตที่สำเร็จให้แก่ลูก ซึ่งสามารถทำได้ตามแนวทางดังนี้
1. ทำให้เด็กรู้สึกผูกพัน และไว้วางใจในตัวคุณพ่อคุณแม่หรือคุณครู
2. สร้างสภาพแวดล้อมให้สงบ สะอาด และปลอดภัย อาจจะมีหนังสือ หรือของเล่น เพื่อช่วยกระตุ้นการเรียนรู้
3. สร้างโอกาสเรียนรู้ด้วยการลงมือทำ
4. ให้ลูกกินอิ่ม และนอนหลับอย่างเพียงพอ
5. ให้ลูกออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
6. ฝึกให้เด็กรู้จักการอดทน รอคอย
7. ส่งเสริมให้เด็กทำงานจนเสร็จ
8. ฝึกให้เด็ก ๆ ทำงานบ้านเล็ก ๆ น้อย ๆ
9. สอนให้ลูกรู้จักคิดก่อนตอบ คิดก่อนทำ
10. สอนให้เด็กรู้จักควบคุมและจัดการอารมณ์ตัวเอง
11. สอนให้เด็กพึ่งพาตัวเองตามวัย
12. สอนให้เด็กรู้จักจัดการความเครียด
13. หมั่นเล่านิทานให้ลูกฟัง โดยเลือกเรื่องราวที่ใกล้ตัวเด็ก และเป็นเรื่องเดียวกัน ไม่ได้แยกเป็นตอนสั้น ๆ
14. พาลูกออกไปเรียนรู้นอกสถานที่ เพราะเมื่อสภาพแวดล้อมเปลี่ยนจากเดิม จะกระตุ้นให้เด็กคิดด้วยสมองส่วนหน้ามากขึ้น
15. เลือกของเล่นหรือเกมส์ที่ต้องใช้สมาธิและความจำ เช่น ตัวต่อเลโก้ ครอสเวิร์ดเล่นสแครบเบิ้ล หรือหมากฮอส เป็นต้น
16. สนับสนุนกิจกรรมเสริมทักษะ เช่น ดนตรี กีฬา งานศิลปะ ก็นับเป็นกิจกรรมที่ฝึกเชิงบริหารที่ดี ต้องใช้สมาธิ ทำงานอย่างเป็นลำดับขั้นตอน
ทักษะ EF หรือชุดกระบวนการคิด ที่ทำงานในสมองส่วนหน้า ไม่ได้เป็นทักษะที่ติดตัวมาตั้งแต่เกิด และทักษะ EF นี้ จะพัฒนาได้มากที่สุดในช่วงปฐมวัย คุณพ่อคุณแม่จึงต้องช่วยฝึกฝนทักษะนี้ให้กับลูก เพื่อสร้างรากฐานกระบวนการคิด การตัดสินใจ และเพื่อให้ลูกน้อยในวันนี้ เป็นคนดีที่ประสบความสำเร็จได้ในอนาคตต่อไป
ที่มา thaihealth.or.th
