“เลือดกำเดาไหล” กับวิธีปฐมพยาบาลที่ถูกต้อง

ตอนเด็กๆ เคยเกิดเหตุ “เลือดกำเดาไหล” กันบ้างไหมคะ? สำหรับตัวเราเองนั้นเคยเห็นแต่คนอื่นเป็น นั่งเล่นอยู่เฉยๆ ก็หยดแหมะๆ ใส่เสื้อต่อหน้าต่อตา ทำไมเลือดกำเดาถึงไหล แล้วเรามีวิธีหยุดเลือดอย่างไรถึงจะถูกต้อง  เรามีเคล็ดลับให้จำเอาไปใช้กัน

 

เลือดกำเดา คืออะไร?

เลือดกำเดา คือเลือดที่ไหลออกมาจากโพรงจมูก ไม่ว่าจะเป็นข้างเดียว หรือทั้งสองข้าง เกิดจากเส้นเลือดภายในโพรงจมูกแตก ที่อาจเป็นเพราะเส้นเลือดในโพรงจมูกเปราะบางแตกง่ายด้วยปัจจัยต่างๆ เช่น อาการที่เปลี่ยน (ร้อนเกินไป, หนาวเกินไป, แห้งเกินไป) สั่งน้ำมูกแรงเกินไป ผลข้างเคียงจากอาการภูมิแพ้ ความดันโลหิตสูง หรือเกิดจากการแคะ แกะ เกาในโพรงจมูกอย่างรุนแรง หรือเกิดอุบัติเหตุในบริเวณที่ใกล้เคียงกับจมูก เป็นต้น

 

เลือดกำเดา มีกี่ชนิด?

ทราบหรือไม่ว่าเลือดกำเดาแบ่งออกเป็น 2 ชนิด

1. เลือดที่ออกจากโพรงจมูกด้านหน้า มักเกิดขึ้นกับคนทั่วไป เกิดจากเส้นเลือดบริเวณจมูกในส่วนหน้าแตก ไม่ก่อให้เกิดอันตราย ผู้ป่วยสามารถทำให้เลือดกำเดาหยุดไหลได้เอง
   
   
2. เลือดที่ออกจากโพรงจมูกส่วนหลัง เกิดจากเส้นเลือดบริเวณโพรงจมูกด้านหลังแตก หรือส่วนที่อยู่ลึกเข้าไปในโพรงจมูก จนอาจทำให้มีเลือดไหลลงไปในลำคอด้วย มักเกิดกับผู้สูงวัย หรือผู้ป่วยที่เป็นโรคอันตรายร้ายแรงบางอย่าง ควรรีบพบแพทย์โดยด่วน

 

เลือดกำเดาไหลแบบไหน อันตราย

หากมีอาการดังต่อไปนี้ ควรรีบพบแพทย์โดยด่วน

• เลือดกำเดาไหลที่ด้านหลังโพรงจมูกจนไหลเข้าไปในลำคอ
  
  
• เลือดกำเดาไหลไม่หยุดแม้ผ่านไปมากกว่า 20 นาที
  
  
• เลือดกำเดาไหลซ้ำอีกหลายครั้ง
  
  
• เวียนศีรษะ หน้ามืด
  
  
• กระอักเลือด หรืออาเจียนเป็นเลือด
  
  
• มีผื่นขึ้นตามตัว
  
  
• มีไข้สูง (มากกว่า 5 องศาเซลเซียส)

 

วิธีหยุดเลือดกำเดาไหลด้วยตัวเอง

1. นั่งนิ่งๆ บนเก้าอี้หรือพื้น เอนตัวไปข้างหน้า และอาจก้มหน้าเพียงเล็กน้อย ไม่ต้องเงยหน้า ใช้นิ้วโป้งและนิ้วชี้บีบจมูก แล้วหายใจทางปากราว 10 นาทีแล้วค่อยปล่อยนิ้ว หากเลือดกำเดายังไม่หยุดไหล ให้ทำตามวิธีนี้อีกครั้ง
   
   
2. ไม่นอนราบ หากมีเลือดไหลลงคอให้บ้วนเลือดออกมา ไม่กลืนลงไป เพราะเลือดกำเดาอาจไหลเข้าไปในกระเพาะอาหารจนทำให้เกิดอาการอื่นๆ ตามมาได้ เช่น อาเจียน เป็นต้น
   
   
3. อาจใช้ผ้าชุบน้ำเย็น หรือน้ำแข็งวางบริเวณสันจมูกขณะบีบจมูกไปด้วยก็ได้
   
   
4. หากเลือดกำเดายังไม่หยุดไหล ให้รับพบแพทย์โดยด่วน

 

>> เข้าใจใหม่! คุณอาจ “หยุดเลือดกำเดาไหล” ผิดวิธีมาตลอดชีวิต

ขอขอบคุณ

ข้อมูล :รศ.พญ. ดารินทร์ ซอโสตถิกุล โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย  ,  Sanook! Health

 ภาพ  :   น้องปริญญ์  โคตะขุน