เข้าใจใหม่! คุณอาจ “หยุดเลือดกำเดาไหล” ผิดวิธีมาตลอดชีวิต
ตอนเด็กๆ หรือแม้กระทั่งผู้ใหญ่บางคนมีโรคประจำตัวอยู่โรคหนึ่ง คือ “เลือดกำเดาไหล” ซึ่งเกิดจากภาวะเส้นเลือดฝอยในโพรงจมูกแตก อาจเกิดจากการระคายเคือง อาการบาดเจ็บค่อเยื่อบุโพรงจมูก สั่งน้ำมูกแรง ความกดอากาศเปลี่ยนเมื่อขึ้นเขา หรือขึ้นเครื่องบิน ติดเชื้อทางเดินหายใจ อากาศหนาว ความชื้นต่ำ และโรคระบบทางเดินหายใจอื่นๆ
แต่สิ่งที่ทุกคนเข้าใจผิดกันมาก คือวิธีปฐมพยาบาล หรือวิธีหยุดเลือดกำเดาไหลที่ถูกต้อง เพราะหลายคนน่าจะเคยเห็นภาพคนเลือดกำเดาไหลเงยหน้า เอาทิชชู่ยัดจมูก หรือแม้กระทั่งเอาน้ำแข็งโปะหน้าผาก
แต่จริงๆ แล้ว วิธีหยุดเลือดกำเดาไหลที่ถูกต้องที่สุด จากคำแนะนำของ นพ.วิรัช จิตสุทธิภากร แพทย์โรคจมูก รพ.สวรรค์ประชารักษ์ คือ
1. บีบจมูก เพราะเลือดกำเดาส่วนใหญ่ออกทางผนังกั้นจมูกด้านหน้า ซึ่งมีเส้นเลือดเล็กมารวมอยู่เยอะมาก การบีบจมูกจะช่วยหยุดเลือดได้
2. นั่งหลังตรง จะช่วยบังคับปริมาณ และความแรงของเลือดลดลง เพราะศีรษะอยู่สูงกว่า
3. ก้มหน้าเล็กน้อย เพื่อป้องกันเลือดตกเข้าคอ ซึ่งอาจทำให้ระคายเคือง หรือสำลักได้
4. อ้าปากหายใจ เพราะในระหว่างบีบจมูก ต้องหายใจทางปากแทน
ทำอย่างนี้ราว 5 นาที หากยังไม่หยุดไหลให้ทำใหม่จนกว่าจะหยุด แต่หากยังไม่หยุดจริงๆ ให้รีบพบแพทย์ค่ะ
ข้อควรปฏิบัติหลังเกิดอาการเลือดกำเดาไหล
1. หยุดกิจกรรมที่ทำอยู่ทั้งหมด แล้วนอนพักผ่อน
2. นอนพักโดยหนุนให้หัวสูงเล็กน้อย ทำใจให้สบาย จะฟังเพลงให้ช่วยผ่อนคลายความตึงเครียดด้วยก็ได้ เพื่อช่วยลดอัตราการเต้นของหัวใจ และความดันโลหิตสูง
3. ระวังการเบ่ง ไอ หรือจามแรงๆ
4. การประคบเย็นอาจช่วยได้
คราวหน้าถ้าเจอใครเลือดกำเดาไหลอีก ทำตามนี้รับรองว่าเลือดกำเดาหยุดไหลเร็ว ไม่มีอาการข้างเคียงใดๆ เพิ่มเติมแน่นอน แต่หากเลือดกำเดาไหลบ่อยๆ จนบ่อยเกินไป ควรปรึกษาแพทย์จะดีที่สุดนะคะ เพราะคุณอาจกำลังเสี่ยงโรคระบบทางเดินหายใจอื่นๆ หรือเนื้องอกในโพรงจมูกได้
เลือดกำเดา เมื่อเกิดขึ้น สิ่งแรกที่ควรทำคืออะไร...
ตอบลบ.
คำตอบคือ บีบจมูก นั่งหลังตรง ก้มหน้าเล็กน้อย อ้าปากหายใจ ใช้ได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่
จำง่ายๆ บีบ ตรง ก้มหน้า อ้าปาก
นี่คือเหตุผลครับ เลือดกำเดาส่วนใหญ่ออกทางผนังกั้นจมูกด้านหน้า ซึ่งมีเส้นเลือดเล็กมาอยู่รวมกันเยอะมาก
การบีบจมูกตรงนี้จะช่วยหยุดเส้นเลือดเหล่านี้ได้
การนั่งหลังตรงจะช่วยบังคับให้ปริมาณ และความแรงของเลือดลดลง เพราะศีรษะอยู่สูง
การก้มหน้า เพื่อป้องกันเลือดตกเข้าคอจะทำให้ระคายเคืองและสำลัก
ควรกดอย่างน้อย 5 นาที เมื่อปล่อยแล้วยังไหลให้ทำใหม่ ถ้ายังไม่หยุดอีก ให้มาพบแพทย์
หากหยุดดีแล้วให้พยายามพักผ่อน หยุดกิจกรรมที่กำลังทำอยู่ก่อน ให้นอนหัวสูง ทำใจให้สบาย
ฟังเพลงผ่อนคลายเพื่อให้หัวใจเต้นช้าลง ระวังการเบ่ง ไอ จาม การประคบเย็นอาจจะช่วยได้
.
นพ.วิรัช จิตสุทธิภากร
แพทย์โรคจมูก รพ.สวรรค์ประชารักษ์