ช่วงนี้ ‘หน้ากากอนามัย’ ขาดตลาดอย่างหนัก จนหลายคนเริ่มมองหาวิธีการทำ ‘หน้ากากผ้า’ เพื่อใช้เอง ซึ่งก็มีแนะนำวิธีและขั้นตอนการทำจากหลากหลายหน่วยงานราชการด้านสาธารณสุข และจากกลุ่มผู้ใช้งานสังคมออนไลน์
สถานการณ์การระบาดของ “โควิด-19” ยังไม่คลี่คลาย แถม “หน้ากากอนามัย” ก็หายากมากขึ้นทุกที แม้ว่าทางการจะเร่งการผลิตและกระจาย “หน้ากากอนามัย” ไปสู่ประชาชนคนไทยในเร็วๆ นี้แล้ว แต่ก็จำกัดจำนวนต่อคน จึงอาจจะไม่พอใช้ ดังนั้นอีกหนึ่งทางออกที่น่าสนใจและเป็นการพึ่งพาตัวเองให้ได้มากที่สุดในตอนนี้ นั่นคือ การทำ “หน้ากากผ้า” ใช้เอง โดยมีอุปกรณ์และขั้นตอนง่ายๆ ไม่ยุ่งยาก
ทั้งนี้ เราได้รวบรวมวิธีการทำ “หน้ากากผ้า” ด้วยตัวเองหลากแบบหลายวิธี ทั้งจากหน่วยงานราชการด้านสาธารณสุข และจากกลุ่มผู้ใช้งานสังคมออนไลน์หลายคน ส่วนจะมีแบบไหน และต้องทำอย่างไรบ้าง? มาศึกษาขั้นตอนและลองทำไปพร้อมกัน..
1. “หน้ากากผ้า” จากกรมอนามัย
รูปแบบแรกเป็น “หน้ากากผ้า” จากกรมอนามัย โดยแพทย์หญิงพรรณพิมล วิปุลากร อธิบดีกรมอนามัย ได้เผยแพร่วิดีโอคลิปสาธิตการทำ “หน้ากากผ้า” แบบง่ายๆ เพื่อแนะนำให้ประชาชนนำไปลองทำได้เองที่บ้าน โดยมีอุปกรณ์และขั้นตอนการทำ ดังนี้
อุปกรณ์ที่ต้องเตรียม ได้แก่ ผ้าฝ้ายกว้าง 6 นิ้วครึ่ง ยาว 7 นิ้ว จำนวนสองผืน, กรรไกร, เข็ม, ด้าย, ยางยืดตัดมา 2 เส้นความยาวพอประมาณ, เข็มหมุด
ขั้นตอนการทำ
- นำผ้าทั้งสองชิ้นมาพับครึ่งตามแนวยาว
- จับจีบทวิซขนาด 1 นิ้ว ตามแนวยาวตรงกลางผ้า เอาเข็มหมุดกลัดไว้ให้อยู่ทรง ทำทั้งสองชิ้น
- จากนั้นนำผ้าที่ได้หันด้านนอกขึ้น
- นำผ้าชิ้นแรกมาวาง แล้วนำยางยืดมาเย็บติดขอบผ้าทั้งซ้ายขวา ทำเป็นห่วงคล้อง
- นำผ้าชิ้นที่สองมาวางทับบนชิ้นแรก โดยหันด้านนอกชนกัน
- เย็บรอบผ้าสี่เหลี่ยม กะระยะให้ห่างจากของประมาณ 0.5 ซม.
- ระหว่างเย็บให้รอบผืน อย่าลืมเว้นช่องว่างไว้ 1 นิ้วสำหรับกลับตะเข็บ
- เย็บเสร็จ ใช้กรรไกรตัดขอบผ้าที่รุ่ยๆ ออก แล้วกลับตะเข็บผ้า
- จากนั้นเย็บเก็บงานตรงช่องที่เว้นไว้ 1 นิ้ว แค่นี้ก็เสร็จเรียบร้อย
ส่วนรูปแบบถัดมาเป็น “หน้ากากผ้า” จากกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข โดยได้แนะนำวิธีการทำ ดังนี้
อุปกรณ์ที่ต้องเตรียม ได้แก่ ผ้า ยางยืด กรรไกร เข็ม ด้าย
ขั้นตอนการทำ
- นำผ้า เช่น ผ้ายืด ผ้าสาลู หรือผ้าฝ้าย มาตัดให้ได้ขนาดของผ้ากว้างและยาวประมาณ 15 ซม.
- โดยให้ผ้ามีความหนาอย่างน้อย 3 ชั้น ก็คือตัดมาอย่างน้อยสามผืน
- แต่ละผืนให้จับจีบขนาดประมาณ 3 ซม. ตรงกลางผืนผ้า
- เย็บผ้าทั้งสามผืนเข้าด้วยกัน
- แล้วเย็บยางยืดสำหรับคล้องใบหูทั้ง 2 ข้าง กะความยาวของยางยืดปรับตามขนาดใบหน้าของผู้สวมใส่
ADVERTISEMENT
นอกจากนี้ยังมีการแชร์วิธีการพับผ้าเช็ดหน้าให้กลายเป็น “หน้ากากผ้า” แบบชั่วคราว เพื่อให้นำมาใช้กันง่ายๆ ในยามฉุกเฉิน โดยมีผู้ใช้งานเฟซบุ๊คที่มีชื่อแอคเคาท์ว่า “ดร.ภูวดี ตู้จินดา” ได้แนะนำวิธีการทำหน้ากากผ้าแบบง่ายๆ ที่ใช้อุปกรณ์ไม่เยอะ และใช้เวลาทำไม่ถึง 3 นาที
อุปกรณ์ที่ต้องเตรียม ได้แก่ ผ้าเช็ดหน้าผืนค่อนข้างใหญ่, ยางมัดผม 2 เส้น (หรือถ้าใครอยากเพิ่มความปลอดภัยอีกชั้น ก็ให้ใส่ “แผ่นกรองฝุ่นแบบมีประจุ” เสริมเข้าไปในระหว่างรอยพับของผ้าได้ด้วย)
ขั้นตอนการทำ
- พับผ้าทบกัน 3 ครั้งจนเป็นเส้นยาว
- แต่ถ้าต้องการเพิ่มประสิทธิภาพในการกันฝุ่น สามารถใส่แผ่นกรองฝุ่นที่ตัดพอดีขนาดไว้ตรงกลาง
- ใส่ยางรัดผม 2 เส้นเข้าไป กะระยะห่างว่าเกี่ยวหูได้
- พับปลายทั้ง 2 ข้างเข้าหากัน สอดปลายข้างหนึ่งไว้ด้านในของอีกข้าง
- เอามาสวมหน้า โดยด้านที่ปลายทบกันอยู่ข้างใน
- ดึงผ้าที่ทบกันอยู่ด้านในขึ้นคลุมจมูก ดึงด้านนอกคลุมคาง
- จัดให้กระชับใบหน้า
แต่ทั้งนี้การใช้ “หน้ากากผ้า” นั้น หลังจากใช้งานแล้วควรซักให้สะอาดและตากให้แห้งทุกครั้ง รวมถึงปฏิบัติตามคำแนะนำ "องค์การอนามัยโลกประจำประเทศไทย" นั่นคือ การสวมหน้ากากป้องกันเชื้อโรคนั้นเป็นเพียงหนึ่งในมาตรการป้องกันเพื่อจำกัดการกระจายของเชื้อไวรัสโคโรน่าสายพันธ์ุใหม่เท่านั้น อย่างไรก็ตามควรมีการปฎิบัติตนในแง่อื่นๆ ควบคู่ไปด้วย เช่น การล้างมือบ่อยๆ หรือกินอาหารปรุงสุกใหม่ ใช้ช้อนกลาง ไม่จุ่มช้อนส้อมในหม้อน้ำร้อนตามศูนย์อาหาร เป็นต้น
- รอดอย่างไรจากวิกฤติ… จากธุรกิจติดหนี้ 40 ล้าน
- ปรับการขายอย่างไร.. ในช่วงนี้!?
- วิกฤติขยะพลาสติกเอเชีย หลังโควิดหยุดอุตฯรีไซเคิล
นอกจากนี้ ทางกระทรวงสาธารณสุขยังมีวิธีการทำ “เจลล้างมือ” หรือ “แอลกอฮอล์เจล” อย่างง่ายด้วยตัวเอง โดยมีขั้นตอน อุปกรณ์ และวิธีการทำดังนี้
ส่วนผสม “เจลล้างมือ”
- คาร์โบพอล เป็นผงที่ทำให้เกิดเป็นเนื้อเจล โดยสามารถหาซื้อได้จากร้านขายเคมีภัณฑ์
- แอลกอฮอล์ 70% ที่ใช้สำหรับฆ่าเชื้อ หาซื้อได้จากร้านขายยาทั่วไป
- กลีเซอรีน ซึ่งสามารถหาซื้อได้จากร้านขายยาทั่วไปเช่นเดียวกัน
- น้ำสะอาด ใช้ประมาณครึ่งแก้ว
- ชามผสม 2 ใบ
ขั้นตอนการทำ “เจลล้างมือ”
- ชามใบแรก ใช้ผงคาร์โบพอลประมาณครึ่งช้อน ผสมน้ำครึ่งแก้ว คนจนเกิดเป็นเนื้อเดียวกัน พักไว้
- นำชามอีกใบมาผสมแอลกอฮอล์กับกลีเซอรีน โดยใช้แอลกอฮอล์ประมาณครึ่งขวด และกลีเซอรีน 1 ขวดเล็ก แล้วคนจนเป็นเนื้อเดียวกัน (หากใช้แอลกอฮอล์อย่างเดียวจะทำให้ผิวแห้ง การเติมกลีเซอรีนจะช่วยให้เพื่อความชุ่มชื้น)พักไว้
- นำส่วนผสมจากข้อ 1 และ 2 มาผสมให้เข้ากัน
- น้ำแอลกอฮอล์เจลที่ได้ ใส่ขวดที่เตรียมไว้และปิดฝาให้สนิท เพื่อนำไปใช้ แนะนำให้ใช้ให้หมดภายใน 30 วัน
----------------------
อ้างอิง:
กรมอนามัย
FB ดร.ภูวดี ตู้จินดา
กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์