พัฒนาการเด็กและการส่งเสริมทารกวัย 12 เดือน

พัฒนาการเด็กและการส่งเสริมทารกวัย 12 เดือน

หนูน้อยอายุครบปีกลายเป็นผู้ใหญ่ตัวเล็กที่วุ่นวายอยู่กับการสำรวจโลกอยู่ทั้งวัน ทำให้เวลานอนก็ไม่ยอมนอน เวลากินก็มักจะปฏิเสธ ทำให้คุณพ่อคุณแม่จะต้องมีลูกล่อลูกชนอยู่เสมอ อีกทั้งต้องระวังเรื่องความปลอดภัย เพราะเขาจะสามารถเดินเตร็ดเตร่ไปทั่วบ้านได้แล้ว



พัฒนาการทางร่างกายและการส่งเสริม

เมื่อลูกอยู่ที่บ้านอาจจะเดินเล่นได้อย่างเพลิดเพลิน เพราะว่าอยู่ในสถานที่ที่คุ้นเคย สามารถเดินชะลอเพื่อสำรวจสิ่งที่ตนเองสนใจ และสามารถหยุดมอง นั่ง และเล่นได้อย่างเบิกบานมีความสุข เพราะว่าเขาสามารถเคลื่อนตัวเองไปยังจุดที่น่าสนใจได้ด้วยตนเองโดยไม่ต้องพึ่งพิงใคร แต่เมื่ออยู่ในสถานที่ที่ไม่คุ้นเคยลูกอาจจะไม่ยอมเดิน อยู่เกาะติดกับคุณแม่ และมีความรู้สึกกลัวเข้ามาแทรกทั้งๆ ที่อยู่บ้านเคยทำได้ อย่างเช่น จะคลานแทนทั้งๆ ที่เคยเดินได้คล่องแคล่วลูกสามารถใช้มือทั้งสองข้างได้อย่างคล่องแคล่วว่องไว โดยเฉพาะนิ้วโป้งและนิ้วชี้ที่จะสามารถหยิบของต่างๆ ได้เต็มมือ มีการหยิบวางอย่างบรรจงและแม่นยำ ถือของต่างๆ ได้เหนียวแน่นและตกยาก


พัฒนาการทางร่างกายของทารกวัย 12 เดือนที่เด่นชัด ได้แก่
- ยืนได้เอง และยืนได้ตรง
- ย่อตัวลงนั่งได้แข้งขัน
- เดินได้ แต่ก็ยังชอบคลาน
- ชอบคลานขึ้นลงบันได
- ใช้มือขณะเดินได้ อย่างเช่น เดินไปพร้อมกับเล่นของเล่น เดินพร้อมกับโบกมือ
- ชอบใช้มือข้างเดียว และอีกข้างก็สามารถทำอย่างอื่นได้
- ใช้นิ้วชี้สิ่งของและผลักของ
- ถอดเสื้อผ้าออกได้เอง
- ชอบเปิดฝากล่องและฝาขวด
- ทำท่าเหมือนว่ายน้ำในอ่างอาบน้ำ



พัฒนาการทางอารมณ์ จิตใจ และการส่งเสริม

ลูกจะเริ่มกลับมาติดแม่อีกครั้ง โดยเฉพาะเมื่ออยู่ในสิ่งแวดล้อมข้างนอก การติดแม่แจในวัยนี้ลูกจะไม่ยอมเล่นกันใคร จนทำให้คุณแม่หลายคนคิดมาก แต่พฤติกรรมนี้จะค่อยๆ หายไปเองเมื่อโตขึ้น ลูกจะรู้สึกว่าเริ่มอยู่ได้เมื่อปราศจากแม่ เขาจะปรับตัวและจัดการอารมณ์ของตนเอง  เพื่อนำไปสู่พัฒนาการทางอารมณ์ที่จะเข้มแข็งขึ้นทีละน้อย โดยเฉพาะเวลาที่ลูกโกรธหรือโมโห ต้องปล่อยให้ลูกได้เรียนรู้อารมณ์ตรงนี้และสงบได้ด้วยตนเอง

พัฒนาการทางอารมณ์ จิตใจของทารกวัย 12 เดือนที่เด่นชัด ได้แก่
- มีปฏิกิริยารุนแรงเมื่อจับแยกจากแม่
- มีอารมณ์ขัน
- มีอารมณ์แห่งการปฏิเสธมากขึ้น อย่างเช่น ไม่กิน ไม่ไป
- ยืนยันความต้องการของตนเอง



พัฒนาการทางภาษาและการส่งเสริม

ลูกยังไม่สามารถพูดเป็นภาษาได้ แต่ก็สามารถฟังคุณพ่อคุณแม่และแปลความหมายที่เกิดขึ้นซ้ำๆ ในชีวิตประจำวันได้อย่างแม่นยำ การพัฒนาด้านภาษาของลูกขึ้นอยู่กับคุณพ่อคุณแม่ โดยพูดและอธิบายให้ลูกฟังบ่อยๆ ว่าเรากำลังทำอะไรอยู่ โดยเริ่มจากของใกล้ตัวที่สุดคืออวัยวะต่างๆ ในร่างกายของเขา อย่างเช่น มือ เท้า ท้อง เพื่อให้ลูกได้เรียนรู้คำศัพท์ และรู้จักบอกความต้องการของตนเองได้ โดยเฉพาะเมื่อตนเองเกิดเจ็บปวดขึ้นมา

พัฒนาการทางภาษาของทารกวัย 12 เดือนที่เด่นชัด ได้แก่
- จับดทนเสียงบ่งบอกอารมณ์ได้
- พูดเสียงอื่นๆ ได้มากขึ้น
- พยายามพูดเสียงต่างๆ บางครั้งใช้การแผดเสียงเพื่อเรียนรู้ลำดับของโทนเสียง

พัฒนาการทางสังคมและการส่งเสริม

แม้ลูกจะมีความผูกพันกับคุณแม่มาก แต่กลับมักออกฤทธิ์และมีพฤติกรรมที่ไม่น่ารักออกมาเมื่ออยู่กับคุณแม่ ราวกับว่าไม่กลัวใครเมื่อมีคุณแม่อยู่ด้วย อย่างเช่น ชอบตีพี่เลี้ยง สั่งอะไรก็ไม่ยอมทำ เป็นต้น กลับกันคุณจะเห็นว่าเมื่อฝากลูกไว้กับคุณตาคุณยายหรือพี่เลี้ยงเพียงลำพังโดยที่คุณแม่ไม่ได้อยู่ด้วย ก็มักจะได้ยินเสียงบอกเล่าว่าลูกเป็นเด็กน่ารัก ให้ทำอะไรก็เชื่อฟัง แต่พอมาอยู่กับคุณแม่อีกครั้งกลับเป็นเหมือนเดิม สั่งอะไรก็ไม่ยอมทำตามแถมอาจจะก้าวร้าวอีกด้วย พฤติกรรมนี้จะค่อยๆ หายเมื่ออาการติดแม่มีน้อยลงไปเมื่อเขาโตขึ้น


พัฒนาการทางสังคมของทารกวัย 12 เดือนที่เด่นชัด ได้แก่
- แสดงอารมณ์มากขึ้น และเข้าใจอารมณ์คนอื่นมากขึ้น
- ระแวงคนแปลกหน้าและสถานที่ใหม่ๆ
- เข้าใจการเล่นเกมง่ายๆ เป็นกลุ่ม
- ใครขอของเล่นก็จะให้บ้าง
- บางครั้งก็แยกตัวเล่นคนเดียว
- จะทำสิ่งต่างๆ ได้ดีเมื่อมีคนชมเชยอยู่ข้างๆ



พัฒนาการทางสมองและการส่งเสริม

เมื่อลูกมีพลังงานเยอะเหลือเฟือและโลกใบใหม่ก็น่าสนุกและน่าเรียนรู้ ทำให้เจ้าหนูวัยนี้ส่วนใหญ่นอนยาก และไม่ชอบที่จะเข้านอนสักเท่าไร ทั้งๆ ที่การนอนเป็นส่วนหนึ่งการพักผ่อนเพื่อให้ร่างกายได้ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ และผลิต Growth Hormones ออกมาเพื่อช่วยในการเจริญเติบโตได้อย่างเต็มที่ ดังนั้นหากอยากให้ลูกแจ่มใสคุณพ่อคุณแม่จะต้องจัดตารางเวลาการนอนของลูกให้ดี รวมทั้งสร้างบรรยากาศการนอนที่เป็นสุข ไร้แสงสว่างกวนตาและเสียงรบกวนด้วย

พัฒนาการทางสมองของทารกวัย 12 เดือนที่เด่นชัด ได้แก่
- ชอบจับของแยกออกจากกัน อย่างเช่น แกะห่อของเล่น
- เรียนรู้เรื่องการแทนที่ การหมุน และการกลับหัวกลับท้ายของสิ่งของ
- ค้นหาของเล่นที่มองไม่เห็น แต่จำได้ว่ามีอยู่
- จดจำเหตุการณ์ต่างๆ ได้นานขึ้น และจำรายละเอียดได้มากขึ้น
- เริ่มรู้ว่าตนเองใช้มือถนัดด้านไหน
- เมื่อเกิดปัญหาหรือความผิดผลาด จะหาทางแก้ปัญหา
- สามารถแยกของเล่นตามสีและรูปร่างได้
- รู้ว่าตัวเองแตกต่างจากสิ่งของ
- เลียนแบบกิริยาท่าทางได้ดีขึ้น
- ไม่ค่อยยอมนอน                                               





ที่มา   : Momypedia : นิตยสารรักลูก : นิตยสาร ModernMom : คู่มือพัฒนาการเด็ก : คู่มือพัฒนาสมองลูกด้วยสองมือแม่ : หนังสือคู่มือเลี้ยงลูก โดย ศ.เกียรติคุณ พญ.ชนิกา ตู้จินดา สำนักพิมพ์รักลูกบุ๊ค  :   http://www.momypedia.com/