ประวัติชุดไทย
ประวัติ ชุดไทยพระราชนิยม ชุดประจำชาติ การแต่งกาย ความภูมิใจในความเป็นไทย
สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงมี พระราชนิยม เรื่อง การใช้ ผ้าไทย มาตั้งแต่ ทรงพระเยาว์ เมื่อ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณา ฯ ประกาศหมั้น ครั้งนั้น ได้มี นักหนังสือพิมพ์ ชาวต่างประเทศ ขอสัมภาษณ์ ซึ่งพระองค์ ได้ให้สัมภาษณ์ว่า จะสนับสนุน และ ส่งเสริมการแต่งกาย ที่เป็น แบบไทย เมื่อพระองค์ ยังเป็น พระคู่หมั้น ได้ใช้ ผ้าไทย และ ซิ่นไทย ส่วนชุดใน พระราชพิธี อภิเษกสมรส ได้ใช้ชุดที่ ตัดเย็บ ด้วย ผ้าไทย เมื่อพระราชพิธี ได้ผ่านไปแล้ว พระองค์ได้ทรง ปฏิบัติตาม พระราชปณิธาน ดังกล่าวต่อมา และได้มี เครื่องแต่งกาย แบบไทย ตามพระราชนิยม ขึ้น ซึ่งกลายเป็น เอกลักษณ์ ทาง การแต่งกายประจำชาติ มาจนทุกวันนี้ สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงมี พระราชดำริ เรื่อง การแต่งกายประจำชาติ ของสตรีไทย ตั้งแต่คราวเสด็จฯ เยือนประเทศ เพื่อนบ้าน เป็นครั้งแรก ในสมัยนั้นยังไม่มี ชุดไทยแบบต่างๆ ตามพระราชนิยม ได้ทรงคิดใช้ ไหมไทย ผ้าไทย และ ผ้ายก ต่างๆ มา ประดิษฐ์ตกแต่ง เป็น ฉลองพระองค์ เพื่อให้แสดงถึงของ ความเป็นไทย ทรงเจริญรอย สมเด็จพระพันปีหลวง สมเด็จพระศรีพัชรินทรา บรมราชินีนาถ เรื่องการใช้ ฉลองพระองค์
ชุดสตรีไทยพระราชนิยม หมายถึง ชุดแต่งกายประจำชาติ ของ สตรีไทย สวมใส่ ใน งานพิธี หรือ งานพระราชพิธีต่างๆ เช่น งาน พิธีหมั้น งานพิธี มงคลสมรส เป็นชุด ที่มี เอกลักษณ์ เฉพาะ มีหลายรูปแบบ ตัดเย็บ ด้วย ผ้าไหม ผ้าฝ้าย ผ้าใยประดิษฐ์ อาจเป็น ผ้าพื้น ผ้าลายดอก ผ้าลายริ้ว ผ้ายกดิ้นเงิน ดิ้นทอง หรือ ผ้ายกดอก เต็มตัว ใช้วัสดุเกาะเกี่ยว ที่เหมาะสม เช่น ซิป ตะขอ กระดุม ที่ห่อหุ้มจากผ้า ตัวเสื้อ อาจตกแต่ง ให้สวยงาม ด้วย การปักมุก เลื่อม ลูกปัด เป็นต้น
ผ้าไหม หมายถึง ผ้าทอ จากเส้นด้าย ที่ได้จากใยของ ตัวไหม
ผ้าฝ้าย หมายถึง ผ้าทอ จากเส้นด้าย ที่ได้จากใยของ ฝ้าย
ผ้าใยประดิษฐ์ หมายถึง ผ้าที่ได้จาก การสังเคราะห์ เช่น ผ้าพอลิเอสเทอร์ ผ้าเรยอน ผ้าเจอร์ซี่ ผ้าโทเร ชุดสตรีไทยพระราชนิยม แบ่งออกเป็น 8 แบบ ชุดไทยอมรินทร์ ชุดไทยจิตรลดา ชุดไทยบรมพิมาน ชุดไทยจักรพรรดิ ชุดไทยจักรี ชุดไทยเรือนต้น ชุดไทยศิวาลัย และชุดไทยดุสิต
ชุดไทยพระราชนิยม แบบต่างๆ มีดังนี้
- ชุดไทยเรือนต้น
- ชุดไทยจิตรลดา
- ชุดไทยอมรินทร์
- ชุดไทยบรมพิมาน
- ชุดไทยดุสิต
- ชุดไทยจักรี
- ชุดไทยศิวาลัย
- ชุดไทยจักรพรรดิ
- ชุดไทยประยุกต์
เสื้อ แขน กระบอก นุ่งกับ ผ้าซิ่น ทอลาย ขวาง ใช้ได้ ในหลายโอกาส เช่น เป็น ชุดเช้า ไว้ใส่ บาตร ไปวัด หรือ ไปงาน มงคล ต่าง ๆ
ชุดไทยเรือนต้น คือ ชุดไทยแบบลำลอง ใช้ผ้าฝ้ายหรือผ้าไหมมีลายริ้วตามขวางหรือตามยาว หรือใช้ผ้าเกลี้ยงมีเชิงตัวซิ่นยาวจรดข้อเท้าป้ายหน้า เสื้อใช้ผ้าสีตามริ้วหรือเชิงสีจะตัดกับซิ่นหรือเป็นสีเดียวกัน ก็ได้เสื้อคนละท่อนกับซิ่น แขนสามสวนกว้างพอสบาย ผ่าอก ดุมห้าเม็ด คอกลมตื้น ๆ ไม่มีขอบตั้ง เหมาะสำหรับใช้แต่งไปในงานที่ไม่เป็นพิธีและต้องการความสบายเช่น ไปงานกฐินต้นหรือ เที่ยวเรือ เที่ยวน้ำตก
เสื้อ แขน กระบอก นุ่งกับ ผ้าซิ่น ทอลาย ขวาง ใช้ได้ ในหลาย โอกาส เช่น เป็น ชุดเช้า ไว้ใส่ บาตร ไปวัด หรือ ไปงาน มงคล ต่าง ๆ
ชุดไทยจิตรลดา คือ ชุดไทยพิธีกลางวัน ใช้ผ้าไหมเกลี้ยงมีเชิงหรือ เป็นยกดอกหรือตัวก็ได้ ตัดแบบเสื้อกับซิ่น ซิ่น ยาวป้ายหน้าอย่างแบบลำลอง เสื้อแขนยาว ผ่าอก คอกลม มีขอบตั้งน้อย ๆ ใช้ในงานที่ผู้ชายแต่งเต็มยศ เช่น รับประมุข ที่มาเยือนอย่างเป็นทางการที่สนามบิน ผู้แต่งไม่ต้องประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ แต่เนื้อผ้าควรงดงามให้เหมาะสมโอกาส
เสื้อแขนยาว คอกลมตั้งติดคอ นุ่งกับผ้าซิ่นไหมยกทองตัดแบบซิ่นป้าย สำหรับแต่งในงานพิธีใช้ได้ในหลายโอกาส
ชุดไทยอมรินทร์ คือ ชุดพิธีตอนค่ำ ใช้ยกไหมที่มีทองแกมหรือยกทองทั้งตัว เสื้อกับซิ่นแบบนี้อนุโลมให้ สำหรับผู้ไม่ประสงค์คาดเข็มขัด ผู้มีอายุจะใช้คอกลมกว้าง ๆ ไม่มีขอบตั้งและแขนสามส่วนก็ได้ เพราะความสวยงามอยู่ที่เนื้อผ้า และเครื่องประดับที่จะใช้ให้เหมาะสมกับงานเลี้ยงรับรอง ไปดูละครในตอนค่ำและเฉพาะในงานพระราชพิธีสวนสนามในวันเฉลิมพระชนมพรรษา ผู้แต่งชุดไทยอมรินทร์ ประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์
เสื้อ เข้ารูป แขน กระบอก คอตั้ง ติดคอ ผ่าหลังอาจจะเย็บติดกับผ้านุ่งก็ได้ หรือแยกเป็นคนละท่อนก็ได้ เช่นกัน ส่วน ผ้านุ่ง ใช้ ผ้าซิ่น ไหม ยกดิ้น ทอง ตัดแบบหน้านางมีชายพก สำหรับแต่งในงานราชพิธี หรือในงานเต็มยศหรือครึ่งยศ เช่น งานฉลอง สมรส พิธีหลั่งน้ำ พระพุทธมนต์
ชุดไทยบรมพิมาน คือ ชุดไทยพิธีตอนค่ำที่ใช้เข็มขัดใช้ผ้าไหมยกดอกหรือยกทองมีเชิงหรือยกทั้งตัวก็ได้ ตัวเสื้อและซิ่นตัดแบบติดกัน ซิ่นมีจีบข้างหน้าและมีชายพก ใช้เข็มขัดไทยคาดตัวเสื้อแขนยาว คอกลม มีขอบตั้ง ผ่าด้านหลัง หรือด้านหน้าก็ได้ ผ้าจีบยาวจรดข้อเท้า แบบนี้เหมาะสำหรับผู้มีรูปร่างสูงบาง สำหรับใช้ในงานเต็มยศและครึ่งยศ เช่นงานอุทยานสโมสรหรืองานพระราชทานเลี้ยงอาหารอย่างเป็นทางการ ในคืนที่มีอากาศเย็น ใช้เครื่องประดับสวยงามตามสมควรผู้แต่งประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์
เสื้อคอกลมกว้างไม่มีแขนเข้ารูป ปักแต่งลายไทยด้วยลูกปัดใช้กับผ้าซิ่นไหม ยกดิ้นทองลายดอกพิกุล ตัดแบบหน้านางมีชายพก ใช้ในงานราตรีสโมสรหรือเป็นชุดฉลองสมรสเครื่องประดับที่ใช้ต่างหู สร้อยคอ แหวน
ชุดไทยดุสิต คือ ชุดไทยคอกว้าง ไม่มีแขนใช้ในงานกลางคืนแทนชุดราตรีแบบตะวันตก ตัวเสื้ออาจปักหรือตกแต่งให้เหมาะสม กับงานกลางคืน ตัวเสื้ออาจเย็บติดหรือแยกคนละท่อนกับซิ่นก็ได้ ซิ่นใช้ผ้ายกเงินหรือทองจีบชายพก ผู้แต่งอาจใช้เครื่องประดับแบบไทยหรือตะวันตกตามควรแก่โอกาส
เสื้อตัวในไม่มีแขน ไม่มีคอห่มทับด้วยสไบ แบบมีชายเดียว ปักดิ้นทอง ชุดไทยจักรี เดิมจะไม่ปักนุ่งทับด้วยผ้าซิ่นไหม ยกดิ้นทอง ตัดแบบหน้านาง มีชายพก คาดเข็มขัด เครื่องประดับ สร้อยคอ รัดแขน สร้อยข้อมือ สำหรับ แต่งในงาน เลี้ยงฉลองสมรส หรือ ราตรีสโมสรที่ไม่เป็นทางการ
ชุดไทยจักรี คือชุดไทยประกอบด้วยสไบเฉียง ใช้ผ้ายกมีเชิงหรือยกทั้งตัว ซิ่นมีจีบยกข้างหน้า มีชายพกใช้เข็มขัดไทยคาด ส่วนท่อนบนเป็นสไบ จะเย็บให้ติดกับซิ่นเป็นท่อนเดียวกันหรือ จะมีผ้าสไบห่มต่างหากก็ได้ เปิดบ่าข้างหนึ่ง ชายสไบคลุมไหล่ ทิ้งชายด้านหลังยาวตามที่เห็นสมควร ความสวยงามอยู่ที่เนื้อผ้าการเย็บและรูปทรงของผู้ที่สวม ใช้เครื่องประดับได้งดงามสมโอกาสในเวลาค่ำคืน
เสื้อตัวในไม่มีแขน ไม่มีคอ ห่มทับด้วยสไบ แบบมีชายเดียว ทิ้งชายสไบยาวด้านหลัง ปักด้วยลูกปัดทอง นุ่งทับด้วยผ้าซิ่นไหม ยกดิ้นทอง ตัดแบบหน้านาง มีชายพก คาดเข็มขัด เครื่องประดับ สร้อยคอ รัดแขน สร้อยข้อมือ เป็นเครื่องแต่งกาย ของสตรีบรรดาศักดิ์ ปัจจุบันใช้ในงานเลี้ยงฉลองสมรสหรือเลี้ยงอาหารค่ำ
ชุดไทยศิวาลัย มีลักษณะเหมือนชุดไทยบรมพิมานแต่ว่า ห่มสไบ ปักทับเสื้ออีกชั้นหนึ่งใช้ในงานพระราชพิธี หรืองานพิธีเต็มยศเหมาะแก่การใช้แต่งช่วงที่มีอากาศเย็น
ผ้าซิ่นไหมยกดิ้นทอง มีเชิงสีทองตัดแบบหน้านางมีชายพก ห่มด้วยสไบปักลูกปัดสีทอง เป็นเครื่องแต่งกาย สตรีสูงศักดิ์สมัยโบราณ ปัจจุบันใช้เป็นเครื่องแต่งกายชุดกลางคืนที่หรูหราหรือเจ้าสาวใช้ในงานฉลองสมรส ยามค่ำ เครื่องประดับที่ใช้รัดเกล้าต่างหูสร้อยคอสังวาลย์สร้อยข้อมือ
ชุดไทยจักรพรรดิ คือ ชุดไทยห่มสไบคล้ายไทยจักรี แต่ว่ามีลักษณะเป็นพิธีรีตรองมากกว่า ท่อนบนมีสไบจีบรองสไบทึบ ปักเต็มยศบนสไบชั้นนอก ตกแต่งด้วยเครื่องประดับอย่างสวยงาม ใช้สวมในพระราชพิธีหรืองานพิธีต่าง ๆ ที่ยิ่งใหญ่ระดับชาติ
แบบชุดโดยรวม ดัดแปลงผลิตสร้างจาก ชุดไทยพระราชนิยม ทั้ง 8 ชนิด เพื่อเติมเต็ม เพิ่มมูลค่าตลาด เพิ่มความพึงพอใจของแต่ละปัจเจกบุคคล โดยผ่านกระบวนการ “คัสตอมไมซ์” (customized) ส่วนต่างๆของ ชุดไทยแบบต่างๆ อย่างละ เล็กๆ น้อยๆ ขายความสดใหม่ให้ผู้สวม เอาใจตลาดคนกลุ่มแรก ในขณะเดียวกัน นอกจากเป็นการกลั่นประสบการณ์ ของนักออกแบบแล้ว ยังเป็นการแบ่งแยก ชั้นสินค้าไปในตัว อวดฝีมือ ผู้ผลิตแต่ละสำนัก ไหลไปตามพลวัตร ตลาด ตามทัศนคติของผู้ออกแบบ ที่มีต่อชุดไทย
ในระบบทุนนิยม ที่สินค้าในตลาดจะถูก สถาปนาให้เป็นส่วนประกอบสำคัญ เพิ่มบรรยากาศ ระบบคุณค่า ระบบหนึ่ง ที่เรียกว่า “วัฒนธรรม” โดยวัฒนธรรมก็มักแปรรูป กลับไปเป็นสินค้า ใช้หล่อเลี้ยงเศรษฐกิจ ปากท้อง ชุดไทยประยุกต์ คือ ชุดไทยที่ผ่านศัลยกรรม จนมีกายภาพแตกต่าง เป็นเสื้อลูกไม้ใส่กับผ้าถุง คอจีน ก็อาจกลายเป็นคอวี กระฉับกระเฉงกว่า มีความเป็นอินเตอร์กว่า ตะวันตกมากกว่า มีพลวัต ถ่ายรูปขึ้น เพิ่มยอดขาย Like เพียบ ใส่แล้ว แตกต่าง ดีอย่างนี้ อย่างนั้น ดูแลรักษาง่าย เป็นต้น
Costume Traditionnel Thai , ชุดไทย , Traditional Thai Costume , ชุดไทยดั้งเดิม , Preserve culture , ชุดรักษาวัฒนธรรม , Retro , ชุดย้อนยุค , Ancient (เอนเชินท) , ชุดโบราณ , Contemporary , ชุดร่วมสมัย , Thai Dress , Chut Thai , Thai national costume , ประวัติชุดไทย , ชุดไทยพระราชนิยม , ชุดประจำชาติ , ชุดไทยแบ่งออกเป็นกี่ประเภท , ชุดไทยมีกี่ประเภท , ชุดไทยมีกี่แบบ , ชุดไทยเรือนต้น , ชุดไทยจิตรลดา , ชุดไทยอมรินทร์ , ชุดไทยบรมพิมาน , ชุดไทยดุสิต , ชุดไทยจักรี , ชุดไทยศิวาลัย , ชุดไทยจักรพรรดิ , ชุดไทยประยุกต์
ที่มา :: https://qsds.go.th/newqssclei/ , https://prinkotakoon.blogspot.com/2024/03/traditional-thai-costume_26.html
บทความที่เกี่ยวข้อง
- 🔵 พระฉายาลักษณ์ของสมเด็จพระพันปีหลวงในฉลองพระองค์ชุดไทย
- 🔵 ชมภาพฉลองพระองค์พระราชินี สุดงดงามในนิทรรศการ งามสมบรมราชินีนาถ...
- 🔵 8 ชุดไทยพระราชนิยม และ การเลือกใช้ ชุดไทย ให้เหมาะสมแก่โอกาส...
- 🔵 ประวัติ ชุดไทยพระราชนิยม ชุดประจำชาติ การแต่งกาย ความภูมิใจในความเป็นไทย...
- 🔵 ชุดไทย ชุดแต่ละสมัยรับอิทธิพลมาจากไหนบ้าง
- 🔵 ประวัติความเป็นมาของ ชุดไทย ชุดไทยพระราชนิยม
- 🔵 8 ประเภทของชุดไทยสวยแบบมีเสน่ห์ไม่แพ้ชาติใดในโลก
ชุดไทยพระราชนิยม 8 แบบ
ตอบลบชุดไทยพระราชนิยม 8 แบบได้ถือกำเนิดขึ้นในวโรกาสที่สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถและพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 เสด็จพระราชดำเนินเยือนยุโรปและสหรัฐอเมริกาอย่างเป็นทางการ เมื่อพุทธศักราช 2503 ได้พระราชทานพระราชดำริว่า สมควรที่จะสรรค์สร้างการแต่งกายชุดไทยให้เป็นไปตามประเพณีที่ดีงาม
จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้มีการศึกษา ค้นคว้าเครื่องแต่งกายสมัยต่าง ๆ จากพระฉายาลักษณ์ของเจ้านายฝ่ายใน และปรึกษาผู้เชี่ยวชาญทางประวัติศาสตร์ แต่ให้มีการปรับปรุงพัฒนาให้เหมาะสมกับกาลสมัย ทรงเสนอรูปแบบที่หลากหลาย และได้ฉลองพระองค์อย่างงดงามเป็นแบบอย่าง ทั้งได้พระราชทานให้ผู้ใกล้ชิดแต่งและเผยแพร่ให้กว้างขวางยิ่งขึ้น เรียกกันโดยทั่วไปว่า “ชุดไทยพระราชนิยม” มี 8 ชุด ใช้ในโอกาสที่แตกต่างกันดังนี้
1. ชุดไทยเรือนต้น
ชุดไทยเรือนต้น ตั้งชื่อตามเรือนต้น เป็นชุดไทยแบบลำลอง ลักษณะเป็นเสื้อแขนกระบอก ผ่าอก คอกลม ไม่มีขอบตั้ง นุ่งกับผ้าซิ่นทอใช้ผ้าฝ้ายหรือผ้าไหมมีลายริ้วตามขวางหรือตามยาว หรือใช้ผ้าเกลี้ยงเชิง ตัวซิ่นยาวจรดข้อเท้า ป้ายหน้า เสื้อใช้ผ้าสีตามริ้วหรือเชิงสีตัดกับซิ่นลายขวาง ใช้ได้หลายโอกาส แต่นิยมใช้เป็นชุดเช้า ในงานที่ไม่เป็นพิธีการมากนักอย่างเช่น ไปทำบุญ ตักบาตร ไปวัด ไปงานมงคลต่าง ๆ
2. ชุดไทยจิตรลดา
ตั้งชื่อตามพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน ลักษณะเป็นทางการกว่าชุดไทยเรือนต้น เป็นเสื้อคอกลม ขอบตั้งขึ้นมาเล็กน้อย เสื้อเป็นแขนกระบอก ตัวชุดใช้ผ้าไหมเชิงเกลี้ยงมีเชิงหรือทอยกดอกทั้งตัว เสื้อกับซิ่นแยกชิ้นกัน ซิ่นยาวป้ายหน้า ใช้เป็นชุดพิธีกลางวัน หรืองานพิธีที่ผู้ชายแต่งเต็มยศ ต้อนรับประมุขที่มาเยือนอย่างเป็นทางการ ส่วนเนื้อผ้าสามารถเลือกให้เหมาะสมตามแต่วาระโอกาส ไม่ต้องประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ และชุดไทยจิตรลดานี้เป็นที่นิยมสวมใส่เป็นชุดไทยไว้ทุกข์หรือถวายความอาลัยในช่วงนี้
3. ชุดไทยอมรินทร์
ตั้งชื่อตามพระที่นั่งอมรินทร์วินิจฉัย แบบเหมือนกับชุดไทยจิตรลดา แต่เนื้อผ้าและเครื่องประดับหรูหรากว่า ใช้ผ้าไหมยกดอกที่มีทองแกมหรือยกทองทั้งตัว เสื้อเป็นคอตั้ง แขนยาว เสื้อกับซิ่นคนละท่อน ไม่ใช้เข็มขัด ประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ มักใช้เป็นชุดพิธีตอนค่ำ เหมาะกับงานเลี้ยงรับรอง ไปดูมหรสพ พระราชพิธีต่างๆ พระราชพิธีสวนสนามวันเฉลิมพระชนมพรรษา ประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ หรือโอกาสที่กำหนดให้แต่งกายเต็มยศหรือครึ่งยศ และงานสโมสรสันนิบาต
4. ชุดไทยบรมพิมาน
ตอบลบตั้งชื่อตามพระที่นั่งบรมพิมาน ลักษณะเสื้อเป็นคอกลม ขอบตั้ง แขนยาว ผ่าด้านข้างหรือด้านหลัง ซิ่นจีบหน้ามีชายพกใช้ผ้าไหมหรือยกทองมีเชิง ยกทองทั้งตัวก็ได้ ซิ่นเย็บติดกันกับตัวเสื้อหรือคนละท่อนก็ได้ ใช้เข็มขัดคาด ความยาวซิ่นจรดข้อเท้า ประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ มักใช้สำหรับงานพิธีค่ำ งานเต็มยศหรือครึ่งยศ เช่น งานอุทยานสโมสร งานพระราชทานเลี้ยงอาหารค่ำอย่างเป็นทางการ เป็นชุดเจ้าสาวในพิธีพระราชทานน้ำสังข์
5. ชุดไทยจักรี
ตั้งชื่อตามพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ลักษณะเป็นชุดไทยแบบห่มสไบ ท่อนบนห่มสไบชายเดียวปักดิ้นทอง เปิดบ่าข้างหนึ่ง จะเย็บติดกับซิ่นเป็นท่อนเดียวกันหรือมีสไบห่มต่างหากก็ได้ ชายสไบคลุมทิ้งชายด้านหลังยาวตามความเหมาะสม ซิ่นตัดแบบหน้านาง มีจีบยกข้างหน้า มีชายพก ใช้ผ้ายกมีเชิงหรือยกทั้งตัว คาดเข็มขัดไทย เครื่องประดับตามสมควร เช่น ต่างหู สร้อยคอ รัดแขน สร้อยข้อมือ มักใช้ในงานตอนค่ำ งานแต่งงานหรือราตรีสโมสรที่ไม่เป็นทางการก็ได้
6. ชุดไทยจักรพรรดิ
ตั้งชื่อตามพระตำหนักจักรพรรดิพิมาน เป็นเครื่องแต่งกายของสตรีสูงศักดิ์ในสมัยโบราณ ลักษณะเป็นชุดไทยห่มสไบ คล้ายชุดไทยจักรี แต่ท่อนบนมีสไบจีบรองสไบทึบ ปักเต็มยศด้วยลูกปัดสีทองบนสไบชั้นนอก ผ้าซิ่นใช้ไหมยกดิ้นทอง มีเชิง สีทอง ตัดแบบหน้านาง มีชายพกแต่งด้วยเครื่องประดับอย่างสวยงาม รัดแขน รัดเกล้า สร้อยสังวาลย์ สร้อยข้อมือ ต่างหู สร้อยคอต่างๆ มักใช้สำหรับงานที่เป็นพิธีรีตองมากกว่าชุดไทยจักรี อย่างงานแต่งงาน งานพิธีหรือราชพิธีต่าง ๆ
7. ชุดไทยดุสิต
ตั้งชื่อตามพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ลักษณะตัวเสื้อเป็นแบบคอด้านหน้า-หลังคว้านกว้าง แขนกุด ลวดลายสวยงามแต่งด้วยลูกปัด ไข่มุก หรือเลื่อม เหมาะกับการใส่สายสะพายในพระราชพิธีเต็มยศ ซิ่นเป็นผ้าไหมยกดิ้นทอง ลายดอกพิกุล ตัดแบบหน้านาง มีชายพก ใช้เครื่องประดับอย่างไทยหรือตะวันตกได้ตามเหมาะสม มักใช้ในงานตอนค่ำ เช่น งานแต่งงาน งานราตรีสโมสร
8. ชุดไทยศิวาลัย
ตั้งชื่อตามพระที่นั่งศิวาลัย เป็นชุดไทยของสตรีบรรดาศักดิ์ในสมัยก่อน มีลักษณะคล้ายกับชุดไทยบรมพิมาน คือเสื้อแขนยาว คอตั้งเล็กน้อย แต่ห่มสไบปักลายไทยอย่างสไบชุดไทยจักรพรรดิ แต่ไม่ต้องมีแพรจีบรองพื้นก่อน แล้วห่มทับเสื้อด้านในอีกชั้น ซิ่นเย็บติดกับตัวเสื้อแบบชุดไทยบรมพิมาน เป็นไหมยกดิ้นทอง ตัดแบบหน้านาง มีชายพก คาดเข็มขัด แต่งเครื่องประดับตามสมควร มักใช้ในงานตอนค่ำ งานเลี้ยง งานฉลองสมรส หรืองานพิธีเต็มยศ เหมาะสมสำหรับช่วงอากาศเย็น เพราะมีหลายชั้น
ชุดไทยพระราชนิยมเหล่านี้สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ได้ทรงใช้ในโอกาสต่าง ๆ หลายครั้ง จนเป็นที่รู้จักแพร่หลายและชื่นชมกันทั่วไปทั้งในและต่างประเทศ ซึ่งชุดไทยพระราชนิยมนี้ได้ปรับปรุงการนุ่งห่มแบบโบราณมาเป็นการสวมใส่อย่างง่าย แต่ยังใช้ผ้าไทยและเครื่องประดับไทยอย่างโบราณ ซึ่งเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว และได้พัฒนารูปแบบการตัดเย็บ การปัก และการจัดองค์ประกอบของชุดให้มีความเหมาะสมที่สุด เพื่อรักษามรดกอันทรงคุณค่าของบรรพบุรุษไว้ให้คงอยู่สืบไป